Batı Azerbaycan

Irmaklar, Göller ve Havzalar Ülkesi

      En son idarî bölümlemelere göre Batı Azerbaycan Eyaleti on iki metropol, yirmi iki şehir, yirmi sekiz ilçe, yüz üç köy ve üç bin iki yüz yirmi yedi bucaktan oluşmaktadır. Merkezi, tarihî Urumiye şehridir. Diğer büyük şehirleri ise şunlardır: Bukan, Piranşehr, Tekab, Hoy, Serdeşt, Selmas, Şahindej, Maku, Mahabad, Miyandu’ab ve Nagade. İran – Türkiye sınırının neredeyse sıfır noktasında olan Urumiye, Türk iş adamları ve sanayicilerin ilgi odağı olmuştur. Ayrıca kurulmuş olan sınır pazarları her gün 100’lerce Türk vatandaşının alış-verişine tanık olmaktadır.

 

Kara Kilise : İran'ın Maku kenti yakınlarında bulunan antik kilise 1. Yüzyılın sonlarında İsa’nın havarilerinden olan Aziz St. Thaddeus şerefine, iki kubbeli olarak bölgenin tamamından görülecek şekilde Ermeniler tarafından inşa edilmiştir. 2008 yılından beri UNESCO Dünya Mirası Listesindedir.

İran’ın Ermeni Manastır Topluluğu ülkenin kuzey-batısında, Batı Azerbaycan Eyaletinde bulunan Ermeni mimarisi ve dekoratif geleneğinin kesinlikle en iyi örneklerinden biridir. Yapı üç Ermeni manastırından oluşur: AzizThaddeus, Aziz Stepanos ve Dzordzor Şapeli ki bunlardan en eskisi St Thaddeus olup tarihi 7. yüzyıla kadar uzanır. Doğal felaketler ve insan unsuruna rağmen, özellikle Abbas Mirza’nın inşaat ve onarıma yardım ettiği 19. yy. başlarından itibaren pek çok kez yeniden inşa edildikleri için bu yapılar hala ayaktadır. Aslında Ermeni Manastır Yapıtları İran ve Ermeni kültür ve medeniyeti arasındaki uzun ilişkiyi gösteren tek kalıntıdır.

 

 Ulu Cami: Pazar içinde yer alan bu bina hicri kameri yedinci yüzyılın ortalarında yapılmıştır. Mihrabı alçı işlemeciliği açısından Moğollar döneminin en güzel eserlerinden birisidir.

Urumiye Pazarı: Şehrin merkezinde yer alır. Pazar, attarlar, kuyumcular, manifaturacılar gibi esnaf sınıflarının bir araya geldiği yerdir. Pazar’ın geçmişi Zend ve Gacarlar dönemine uzanır. 

 

 Urumiye Gölü: Kuzeyden güneye uzanan ve Azerbaycan’ı doğal bir biçimde Doğu- Batı diye ikiye ayıran dikdörtgen şeklinde bir göldür. Genişliği altı bin kilometre kare, boyu yüz otuz beş kilometre ve eni on beş-elli kilometreleri arasındadır. Gölün derinliği altı ila on altı metre arasında değişmekte olup suyu acı ve çok tuzludur. İçinde Artanya Salanya ismindeki kırmızı derili su canlısından başka bir canlı yaşamamaktadır.

 Taht-ı Süleyman yapıtı çevre düzlüğünden yaklaşık 20 m yukarıda doğal dağlık bölge üzerinde kuruludur. Tahran’ın yaklaşık 750 km ötesinde Batı Azerbaycan Eyaleti içinde dağlık bir bölgede bulunur. Taht-ı Süleyman yapıtı Sasaniler tarafından yapılan temel mimari unsurları kendi doğal içeriklerinden ilham alan uyumlu bir birleşim halinde birleştirmiştir. Taht-ı Süleyman mimarisi sadece İslami mimarisini değil diğer kültürleri de etkilemiştir.  Tüm yapısal kalıntılar oval şekilli bir sur içinde inşa edilmiştir, dış sur 5 metre kalınlığında, 14 m. yüksekliğinde ve 1200 metrelik dış daire uzunluğu oyunca 38 savunma kulesi bulunur.

 

Şems-i Tebrizi Türbesi (Hoy şehri)