Muhammed Ferazmend:

İran Kafkasya’da barış ve işbirliği için 3+3 bölgesel inisiyatifi kuvvetle destekliyor

İran İslam Cumhuriyeti bu fikri memnuniyetle karşıladı ve onu hayata geçirmek üzere ilk diplomatik hamleyi Dışişleri Bakanı düzeyinde gerçekleştirdi. Şubat 2021’de İran İslam Cumhuriyeti Eski Dışişleri Bakanı Bakü, Erivan, Moskova, Tiflis ve Ankara'yı kapsayan bölgesel turunda söz konusu inisiyatifin mümkün olan en kısa sürede oluşturulmasının önemini vurguladı.

Bismillahirrahmanirrahim

 

 

İran Kafkasya’da barış ve işbirliği için 3+3 bölgesel inisiyatifi kuvvetle destekliyor

 

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan’ın Kasım 2020’de Güney Kafkasya’nın üç ülkesi Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan arasında İran, Türkiye ve Rusya’nın katılımıyla bölgesel işbirliği fikrini ortaya atmasının ardından, İran İslam Cumhuriyeti bu fikri memnuniyetle karşıladı ve onu hayata geçirmek üzere ilk diplomatik hamleyi Dışişleri Bakanı düzeyinde gerçekleştirdi. Şubat 2021’de İran İslam Cumhuriyeti Eski Dışişleri Bakanı Bakü, Erivan, Moskova, Tiflis ve Ankara'yı kapsayan bölgesel turunda söz konusu inisiyatifin mümkün olan en kısa sürede oluşturulmasının önemini vurguladı. Bir ülke dışında, diğer ülkeler anılan inisiyatifi prensipte kabul ettiler.

 

3+3 formatındaki inisiyatif, tam da İran İslam Cumhuriyeti'nin dış politikada izlediği temel ilkelerle, yani bölgesel sorunların bölgenin paydaş ülkeleri tarafından çözülmesi, gerginlik alanlarının en aza indirgenmesi, işbirliğinin geliştirilmesi ve bölge ülkelerinin yetenek ve kabiliyetlerinin sinerjisi yoluyla güçlü bir bölge oluşturma hedefiyle aynı doğrultudadır.

 

Sayın Reisi’nin Hükümeti de komşuların İran İslam Cumhuriyeti'nin dış politikasının önceliği olduğunu ilan ederek bu ilkeleri teyit etmiş ve 3+3 inisiyatifini (veya Gürcistan bu oluşuma katılmaya hazır olana kadar 3+2) onayladıklarını her fırsatta dile getirmiştir.  

 

Bu arada, 2020 yılında İran'ın iki kuzey komşusu arasındaki savaş sırasında bile, İran Dışişleri Bakanlığı'nın o dönemdeki siyasi işlerden sorumlu bakan yardımcısının, Bakü ve Erivan'ın yanı sıra Moskova ve Ankara'yı ziyaret ederek, Azerbaycan topraklarının işgaline son verilmesi ve kalıcı barışın sağlanması amacıyla Kafkasya'daki gerginlikleri kontrol edecek ve anlaşmazlıkları barışçıl yollarla adil bir şekilde çözecek bir mekanizma kurulması için benzer bir öneride bulunduğunu belirtmekte fayda var.

 

Diplomasi alanında, inisiyatifler ve fikirlerin kollektif mekanizmalar başta olmak üzere, ortaya atıldıkları andan gerçekleştikleri zamana dek görüşlerin birbirine yakınlaştırılmasına ve inisiyatifin farklı paydaşları arasında sübjektif ve objektif koşullarının oluşmasına gereksinim duyduğunu söylememe gerek yok sanırım. Ancak önemli olan kolektif iradenin korunması, konuların sürekli takibi ve yapıcı fikirleri hayata geçirmede azim ve kararlılığa sahip olmaktır. Neyse ki 3+3 veya 3+2 inisiyatifinin gerçekleşmesi için paydaş ülkeler arasında kollektif bir irade, ortak çıkarlar ve karşılıklı yüksek bir anlayış mevcuttur. Kuşkusuz, stratejik Güney Kafkasya bölgesinde 30 yıllık bir gerginliğe son verilerek barış ve istikrarın tesisi, kalkınma, ticaret, yatırım ve sorunsuz ulaşım fırsatlarının doğması, bu bölgenin tüm uluslarının yararınadır.

 

İnisiyatif içinde yer alan tüm ülkelerle iyi ilişkilere sahip İran İslam Cumhuriyeti, bu mekanizmanın hayata geçirilmesi konusunda son derece umutludur ve bu inisiyatif çerçevesinde, bölge uluslarına siyasi, güvenlik, ticari, ekonomik ve transit işbirliği için aydınlık ufukların açılacağı inancını taşımaktadır. Bu inisiyatifin en büyük avantajı, paydaşlardan hiç birinin dışlanmamış olmasıdır. Kafkasya’nın üç komşu ülkesi İran, Türkiye ve Rusya’nın Suriye'de gerginliği azaltma ve akan kanın durdurulması konusunda daha önce başarılı bir deneyim sergilediklerini bu vesileyle hatırlatmış olalım.